الهام عبداللهی دهکردی در یادداشتی نوشت: امروزه عوامل مختلفی برای تقویت حوزه جهانگردی و رونق در این بخش وجود دارد که توجه به این عوامل باعث اشتغال‌زایی، کاهش نرخ بیکاری و رونق اقتصادی خواهد شد.

عوامل اقتصادی

رشد و گسترش جهانگردی در ۷۰ سال گذشته نتیجه مجموعه‌ای از عوامل بوده است، از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به افزایش سطح درآمد افراد، طولانی‌تر شدن اوقات فراغت، پیشرفت و توسعه وسایل حمل‌ونقل، گسترش کاوش‌های جغرافیایی ارزشمند و در نهایت افزایش مدت اقامت گردشگران در مقصدهای مختلف اشاره کرد.

با توجه به اینکه سطح درآمد یکی از عوامل مؤثر بر توسعه توریسم است، لذا در کشورهایی که سطح درآمد سرانه مردم کم است، اتباع آن مملکت کمتر به سفر می‌روند و برعکس در اجتماعات پیشرفته از نظر اقتصادی مردم با به‌دست آوردن نخستین فرصت لازم اقدام به مسافرت در داخل و یا خارج می‌کنند.

عوامل اجتماعی

تأثیر عوامل اجتماعی و توان اجتماعی جامعه مقصد نقشی کلیدی در توسعه توریسم خواهد داشت.

توان اجتماعی عبارت است از مجموعه ویژگی‌های اجتماعی و جمعیت‌شناسی که بر توسعه صنعت گردشگری تأثیر می‌گذارد.

صنعت گردشگری صنعتی است که به‌طور مستقیم با انسان‌ها (گردشگران و بومیان منطقه مقصد) سر و کار دارد، لذا جای هیچ تعجبی نیست که توان اجتماعی و مقوله‌های جامعه شناختی نقش کلیدی در آن ایفا کنند.

مشارکت دولت و برنامه‌های دولتی در توسعه صنعت گردشگری یکی از عوامل اجتماعی تأثیرگذار در توسعه توریسم است.

دولت نه تنها با اتخاذ تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های کلان نقش مهمی در توسعه گردشگری دارد، بلکه در برخی موارد به‌صورت مستقیم در اجرای یک برنامه گردشگری نقش ایفا می‌کند.

عوامل سیاسی و امنیتی

گردشگری پایدار و قابلیت جوامع در این امر، در پیوند با عدالت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است و کارایی عمومی جوامع در این میان نقش اساسی دارد، در این ارتباط، فوریس (۲۰۱۴) بر اثر متغیرهای سیاسی و کیفیت مدیریت عمومی که در ادبیات مربوطه مورد غفلت قرار گرفته است، تأکید دارد.

او اشاره می‌کند که برای سازمان‌دهی صنعت گردشگری، محافظت از حقوق و امنیت گردشگران که در ارتباط با مسئولیت‌پذیری دولت در سطح کلان بوده که ضرورتی انکارناپذیر است.

دولت در این راستا می‌تواند با وضع قوانین رسمی و اعمال حاکمیت قانون، پاسخ‌گویی در این عرصه را تقویت کند.

در این رابطه نظام مدیریت عمومی در ارتباط با نظام سیاسی است و محیط سیاسی مطلوب بعد مهمی از مدیریت عمومی است.

در این ارتباط، آزادی سیاسی می‌تواند برای گردشگر جذاب باشد، چرا که هر گردشگر از فوائد زندگی در یک کشور مردم‌سالار لذت می‌بَرَد، برعکس یک گردشگر در چارچوب انتخابی عقلانی و اخلاقی از حضور در کشور دیکتاتوری خودداری می‌کند.

از این رو به اعتقاد گردشگران، نظام‌های غیرمردم‌سالار، به‌طور ذاتی کشورهای ریسک‌پذیری هستند.

صرف نظر از خشونت سیاسی، یک گردشگر ممکن است از افتادن در دام خودکامگی، فساد و قوانین بی‌فایده و بی‌ثمر نظام قضایی که جنبه تحمیلی دارد، ترس داشته باشد.

به‌همین دلیل فقدان آزادی مدنی ارتباط اساسی با نگرانی گردشگر دارد، جوامع غیرمردم‌سالار فاقد آزادی مدنی است و بی‌ثباتی سیاسی و جنگ نیز می‌تواند درک از خطر را در مقصد افزایش دهد.

مطابق با نظر پیزام و مانسفلد (Pizam&Mansfeld) حوادث و جرائم عینی نیز بر میزان جذب گردشگر تأثیر دارد، در این میان حجم و شدت پوشش رسانه‌ای از این حوادث عینی، بیشتر مهم و حیاتی است، لذا امنیت گردشگر شامل هر دو واقعیت، شرایط عینی و پوشش رسانه‌ای از این حوادث عینی، بیشتر مهم و حیاتی است.

تغییرات سیاسی اثرات زیادی بر صنعت گردشگری دارد، پیدایش کشورهای اروپای شرقی و کشورهای مستقل دارای منافع مشترک باعث شد که کم‌کم دولت‌های مردم‌سالار (دموکراتیک) و سیستم‌های اقتصاد آزاد ظهور کنند و این امر بر روند مسافرت و گردشگری در سطح جهانی به‌طور تدریجی اثر بگذارد.

مسائل طبیعی و زیست‌محیطی

توان طبیعی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر توسعه توریسم بوده که خود از اجزای مختلفی تشکیل شده است

موقعیت خاص استراتژیک یک منطقه یکی از زیرمعیارهای مهم طبیعی در مناطق توریستی به‌شمار می‌رود، منظور از موقعیت خاص استراتژیک، مکان جغرافیایی منحصربه‌فرد منطقه گردشگری است که آن را از سایر مناطق متمایز می‌کند.

قرارگیری در نزدیکی دریا،‌ موقعیت کوهستانی، ارتفاع بسیار بالا یا پایین منطقه، نزدیکی به مناطق نفت‌خیز و نزدیکی به جزایر، همگی عواملی هستند که به یک منطقه توریستی، موقعیت خاص استراتژیکی اعطا می‌کنند.

همچنین تغییرات آب و هوایی و آسیب‌های ناشی از حضور گردشگران، تأثیرات مهمی را بر عرضه و تقاضای گردشگری در جهان خواهد داشت.

حفظ محیط زیست و منابع‌طبیعی و همچنین جلوگیری از تهدیدهایی که می‌تواند هر لحظه جاذبه‌ها را در معرض نابودی قرار دهند از جمله مسائلی است که باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها نشان داد.

تبلیغات صحیح و اطلاع‌رسانی وسیع

ارائه تبلیغات داخلی و خارجی به‌منظور به تصویر کشاندن امکانات، استعدادهای طبیعی، جاذبه‌های متنوع توریستی و شناخت عمقی آن فرهنگ و خُرده‌فرهنگ‌ها، تمدن، تاریخ و حیات‌اجتماعی، اقتصادی در توسعه صنعت توریسم بسیار مؤثر خواهد بود.

استفاده از وسایل ارتباط جمعی مانند تلویزیون، رادیو، تلفن، پُست، امکانات و فرصت‌های برگزاری کنفرانس‌ها، جشنواره‌ها، همایش‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی و هنری در داخل یا خارج کشور و همچنین استفاده از نشریات دارای تصاویر جالب، در جشنواره‌ها و کنفرانس‌های بین المللی و داخلی بسیار مهم است.

انتهای پیام/